Thư gửi các trò 61: AI LÀ TUỆ TRI THỨC?

Thư gửi các trò 61: AI LÀ TUỆ TRI THỨC?

Các trò thân mến!

Trong trước tác “Ba mươi bảy pháp hành Bồ tát đạo” thánh giả Thogme Zangpo viết: ” Nương cậy nơi tuệ tri thức thì lỗi lầm của ta sẽ dần tiêu trừ, và đức hạnh của ta sẽ dần hoàn thiện. Hãy quý trọng những vị đạo sư hơn cả thân mạng của mình. Đó là pháp hành Bồ tát đạo”. Tuệ tri thức là ai mà đóng vai trò quan trọng như thế?

Trước hết Thầy muốn nhấn mạnh thực nghĩa của vai trò tuệ tri thức trong phạm trù đạo pháp. “Tuệ tri thức là gì”? Theo định nghĩa đạo Phật, tuệ tri thức tiếng Phạn là “Kalianamitra”, có nghĩa là người am tường tri kiến giải thoát, và thực hành tâm linh theo quỹ đạo chánh pháp để giải thoát cho mình, và giúp người khác thấy được con đường giải thoát chân chánh. Theo lẽ đó, bất luận là tỳ kheo, tỳ kheo ni, ưu bà tắc, ưu bà di nếu hội đủ tiêu chí đó gọi là “tuệ tri thức”.

Hay nói tóm lại, ai có được trí tuệ được gọi là “tuệ tri thức”. Còn nếu không chỉ là những người bình thường, bất quá được khoác áo thầy tu, nhưng “chiếc áo không làm nên thầy tu”! Đạo Phật là đạo trọng thực lực tâm linh nên Thầy khuyên các trò hướng sự tôn kính của mình theo chiều hướng đó! Điều này, không phải Thầy tự nói ra mà Đức Phật chúng ta đã khẳng định trong kinh Pháp cú:

Đích thực bậc tỳ kheo

Không phải đi khất thực

Bậc tỳ kheo đích thực

Là sống theo giới luật

Chính vì vậy mà Phật trước khi nhập diệt Niết Bàn, Phật khuyến cáo: “… Nếu biết rõ vị tỳ kheo nào đó trong Tăng đoàn phá giới, đừng vì lẽ người ấy mặc áo cà sa mà cung kính lễ bái… (kinh Đại bát Niết bàn, phẩm Như lai tánh, quyển 1). Ngoài ra, muốn hiểu thêm về lẽ thật của một bậc tuệ tri thức đích thực, hãy đọc thêm quyển “Khung cửa giải thoát” trang 117-120; hoặc “Quy Sơn cảnh sách”.

Liên Hoa Sanh Đại sĩ

Phật đã tiên đoán, thời mạt pháp không ít quyến thuộc ma Ba tuần hoá hiện thành thầy tu đạo Phật làm những điều tà vạy, nên người học Phật, tu Phật cần cảnh giác, không nên thấy hình thức bên ngoài mà vội tin theo. Cũng đừng thấy người tu là bạch y mà xem thường! Đây là điều mà đại sĩ Liên Hoa Sanh đã khẳng định: “Bậc giác ngộ hiện thân với hình dạng bất định, kẻ hạ trí lừa dối  là bọn đạo đức giả, đội lốt tu hành, đừng lầm đồng là vàng”. (Khai thị của Liên Hoa Sanh về Đại toàn thiện). Tất cả phải được nhìn nhận trên lăng kính của trạch pháp nhãn với nền tảng của “Tứ y cứ” ( Y pháp bất y nhân; Y nghĩa bất y ngữ; Y trí bất y thức; Y liễu nghĩa bất y bất liễu nghĩa).

Giờ đây, các trò nên hiểu thế nào là người tu có trí huệ. Trí huệ gồm 6 loại: 1. Đại huệ, 2. Minh huệ, 3. Pháp huệ, 4. Diệu huệ, 5. Tài vô ngại biện huệ, 6. Trí huệ tổng hợp. Trong trí huệ thứ 6 này có 2 dạng trí tuệ hiển bày: một là giảng thuyết kinh điển (kinh và luật); hai là trước tác những tác phẩm về Phật pháp (nôm là là viết sách về Phật pháp, có hiệu ứng trong giới học thuật).

Các trò thân mến!

Tranh vẽ Đại sĩ Duy Ma Cật

Nữ thành tựu giả Machig Labdron

Sẵn đây Thầy cho các trò một ít về các bậc thầy, đạo sư, thành tựu giả, trong đó có không ít vị là Cư sĩ. Thưở xưa, ngược dòng thời gian vào thời Đức Phật tại thế có Cư sĩ Duy Ma Cật ngụ tại thành Tỳ xá ly. Ngài có vợ và nhiều thê thiếp kể cả tôi tới, thụ hưởng ngũ dục của hàng trưởng giả, nhưng Đức Phật tán thán công hạnh của Ngài siêu xuất trước hội chúng bao gồm các bậc đại Bồ tát và Thánh tăng. Vào thế kỷ từ thứ III đến thứ VII, nhiều thành tựu giả Ấn Độ là Cư sĩ, chẳng hạn như ngài Saraha. Ngài sống đời ẩn sĩ du già, có một người vợ trẻ mà về sau tên tuổi Ngài nổi danh với giai thoạt bát canh củ cải. Có lẽ vĩ đại hơn nữa là đại sĩ Liên Hoa Sanh, Ngài là vị Tổ sáng lập ra Phật giáo Mật tông Tây Tạng, Ngài có 2 Minh phi trong đó có thành tựu giả nữ là Tsogyal Yeshe. Vào thế kỷ thứ 14 ở Tây Tạng nổi tiếng thành tựu giả nữ là Machig Labdron, người thực hành pháp Chod lẫy lừng trong giới Mật tông Tây Tạng và cả Ấn Độ. Ngài Machig Lapdron sống đời sống người vợ có 3 người con.

Đại thành tựu giả, đại dịch giả Marpa

Nói thêm nữa là phần lớn kinh luận của Mật giáo Tây Tạng hiện nay đang lưu hành toàn cầu, đó là nhờ công lao của đại thành tựu giả, đại dịch giả Marpa. Ngài sống đời sống gia chủ có vợ và một con trai. Học trò nổi tiếng của Ngài là ẩn sĩ du già một đời thành Phật cũng là Cư sĩ: Milarepa. Các trò nên biết, hiện nay thân phụ của Pháp vương Gyalwang Drukpa là thành tựu giả Mật tông dòng phái Ninh mã, cũng là Cư sĩ đạo sư. Lại nữa, tác giả bộ “Thiền luận” lừng danh thế giới là Ngài Suzuki, một đại học giả Cư sĩ (1870-1966). Khi viết về vị này, nhiều thầy tu Việt Namgọi là “đại sư”. Gần đây hơn nữa là vị thầy dạy đạo cho hoà thượng Tịnh Không là Cư sĩ Bồ tát Lý Bỉnh Nam. Ở nước ta có Bồ tát Cư sĩ Nghiêm Xuân Hồng, người viết nhiều sách Phật giáo uyên áo như “Nguồn thiền như huyễn”, “Lăng nghiêm ảnh hiện”… Những vị tỳ kheo gọi Ngài bằng Thầy nhiều lắm! Hoặc như chưa một học giả nào ở Việt Nam chú giải kinh “Thủ Lăng Nghiêm” xúc tích như Cư sĩ Bồ tát Lê Đình Thám. Đặc biệt nhất, đó là Bồ tát Cư sĩ Hải Tín, người viết trước tác “Quan Âm tín luận” mà Thầy của các trò thắp nhang bái lạy rồi!

Công hạnh các vị Bồ tát thực sự ảo diệu trong hoá thân, nên chắc nhất là các trò nên sẵn lòng gọi Thầy bất kỳ ai tỏ rõ được trí huệ Phật pháp. Điều này, không có nghĩa là gọi bằng Anh hay bằng Thầy khiến họ vui thích hay bực mình, nhưng trước hết người gọi được tích luỹ gia tài “khiêm cung”, là cơ hội để tích tập phước báu, là làm đúng theo chánh pháp. Không ngẫu nhiên khi nhóm đạo sĩ 5 người của Kiều Trần Như gọi Đức Phật lần đầu tiên khi Ngài chuyển bánh xe pháp, là “Đạo sĩ Gautama”, liền bị Đức Phật ôn tồn chỉnh lý: “Hãy gọi ta là Đức Phật”. Phật không chấp ngôn từ dù là hoa mỹ hay thô kệch, nhưng cần gọi đúng để không bị mất phước từ phía người xưng hô.

Tuy vậy, làm sao một hành giả cư sĩ có vợ con, hoạt động vợ chồng trái với đạo pháp thanh tịnh tuyệt dục của Phật nêu ra mà được giải thoát? Vậy chẳng lẽ lời Phật dạy trong kinh “Thủ Lăng Nghiêm” là sai ư? (Không tuyệt dục mà muốn giải thoát chẳng khác nào nấu cát thành cơm?). Phật là bậc toàn giác, Ngài không bao giờ vọng ngữ. Điều này tuyệt đối chính xác! Song, nên hiểu là ngũ dục chớ không riêng gì sắc dục và thực nghĩa tối hậu này là tránh lạm dụng đối với người tu cư sỹ. Còn thầy tu tăng sĩ không được dính mắc vào 4 dục còn lại là tài, danh, thực, thùy (tiền tài, danh vọng, ăn uống, ngủ nghỉ).

Tuy vậy,  bên cạnh một đạo trình miên viễn qua 3 A tăng kỳ kiếp mới viên thành đạo quả giải thoát, thì Ngài cũng chỉ ra một con dường đi tắt, xuất phát từ đại nguyện bi mẫn siêu phàm của Đức A Mi Đà Phật, là tiếp dẫn chúng sanh về Tây phương Cực lạc, để từ đó tiến tu giải thoát bất thối chuyển. Lại nữa, trong kinh Địa tạng Bổn nguyện, Đức Thế Tôn khẳng định Quán Thế Am Bồ tát “có duyên” với cõi Ta bà, ai niệm  thánh hiệu của Ngài, trì niệm thần chú của Ngài, quán tưởng thánh tướng của Ngài, đều được Ngài cùng thánh chúng tiếp dẫn về cõi Tịnh độ của Đức Phật A Mi Đà. Trong kinh “Quãng đại viên thông, vô ngại đại bi, tâm đà la ni”, chính Quán Âm Bồ tát cũng xác quyết như vậy trong đại nguyện thứ 12 của Ngài.

Đức Phật A Mi Đà và cõi Tây Phương Cực Lạc.

Những dòng tôn kinh thâm diệu, uyên áo này dạy ta những bài học thực tế gì? Đây là nguyên nhân cội gốc giúp cho đại sư Huệ Viễn, thời Đông Tấn lập nên tông Tịnh độ, dùng “nguyện lực” mà về Tây phương Cực lạc bằng phương tiện tâm linh là câu niệm Phật. Đây là nguyên nhân cội gốc giúp cho Đại sĩ Liên Hoa Sanh, Sơ tổ Phật giáo Mật tông Tây Tạng chỉ bày cho hành giả Mật tông dùng “thần lực” để về Tây phương Cực lạc, bằng phương tiện tâm linh là câu thần chú trong bối cảnh quán tưởng thánh tướng Bổn tôn. Còn các thiền sư vĩ đại như Trí Khải, Hám Sơn, Hư Vân của Trung Quốc, hoặc Pháp Nhiên, Thân Loan của Nhật Bản; Thích Thiền Tâm, Thích Huệ Hưng của Việt Nam.. dùng “định lực” phát nguyện về Tây phương Cực lạc bằng phương tiện tâm linh là thiền định. Còn những chùa tụng kinh, bái sám, phóng sanh, bố thí, từ thiện, thì các vị tăng ni dùng “phước lực” để về Tây phương Cực lạc. Đây là xác quyết của các lịch đại Tổ sư Phật giáo được ghi lại trong kinh sách “Tịnh độ thập nghi luận”.

Các trò thân mến!

Một buổi pháp sự cầu nguyện tại Mật gia Song Nguyễn trung tâm

Trong những ngày này, nhiều ngôi chùa tu tổ chức tụng chú đại bi để hồi hướng cho nhân dân Philippine, cầu nguyện những ai thiệt mạng trong trận siêu  bão vừa qua được thác sanh cõi lành, những ai còn sống khắc phục khó khăn, trở lại cuộc sống bình thường. Đây là sự hưởng ứng theo phát động của hoà thượng Tịnh Không, là bậc trưởng lão thượng thủ của Tịnh độ tông thế giới. Tôi hoan hỷ với thiện hạnh này, nhưng nhân đây cũng cho các trò biết, ở Mật gia Song Nguyễn đã làm như vậy từ năm 2008, thậm chí còn phổ lực thần chú khiến cho 2 tảng băng ở Bắc cực và Nam cực không tan chảy để cõi Ta bà tránh được nạn đại hồng thuỷ trong tương lai. Đây là “Cầu nguyện” của Mật gia Song Nguyễn áp dụng.

Làng Phước Thành ngày 21/11/2013

THINLEY-NGUYÊN THÀNH

Bản tiếng Anh: Letter No. 61: Who is the true spiritual friend?

Bản tiếng Nga: ПИСЬМО УЧЕНИКАМ № 61: КТО ЯВЛЯЕТСЯ ДОСТОВЕРНЫМ ДУХОВНЫМ ДРУГОМ?

Bản dịch tiếng Trung: 信寄弟子第61: 誰是慧知識？